Nieważność umowy kredytu we franku
Mamy już “na stanie” uzasadnienie Wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach, sygn. akt I C 1239/17 z dnia 26 marca 2019 roku. Sprawa dotyczyła wadliwości kredytu indeksowanego do waluty CHF. Umowa została zawarta z Bankiem ING w sierpniu 2008 roku.
Sąd w pisemnych motywach rozstrzygnięcia podzielił zdanie kredytobiorcy, że w umowie wpisane były tzw. klauzule abuzywne, czyli takie które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i doprowadzają do znaczącej nierównowagi pomiędzy stronami umowy.
Dla przypomnienia we wzorcu umowy kredytowej indeksowanej do CHF Banku ING- niedozwolone postanowienia ( klauzule abuzywne) kształtowały się następująco:
Par. 1 ust. 1– równowartość kwoty ….zł w walucie CHF zostanie określona na podstawie gotówkowego kursu kupna CHF Banku z dnia wypłaty ( uruchomienia) kredytu ( kurs notowany z pierwszej tabeli kursowej Banku- tabela A w tym dniu) i zostanie podana w harmonogramie spłat.
Par. 2 ust. 4 wzorca umowy- „kredyt zostanie uruchomiony w złotych, a jego równowartość w walucie CHF zostanie ustalona według kursu kupna określonego w par. 1 ust. 1 w dniu uruchomienia kredytu.”
Par. 4 ust. 1 wzorca umowy- Kredytobiorca zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz innymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy kredytu. Kredyt, odsetki oraz inne zobowiązania wyrażone w CHF będą spłacane w złotówkach jako równowartość raty kredytu CHF przeliczonej według gotówkowego kursu sprzedaży CHF Banku z dnia wymagalnej spłaty raty ( kurs notowany z pierwszej tabeli kursowej Banku-tabela A, w dniu) (…)zmiana kursu walutowego będzie miała wpływ na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych oraz wartość kredytu.
Sąd uznał, że tak określone postanowienia umowy nie wyjaśniały kredytobiorcom warunków zasad indeksacji kredytu odsyłając jedynie do „ pierwszej tabeli kursowej Banku”, innymi słowy Bank dowolnie ustalał wysokość zobowiązania kredytobiorcy.
Ponadto Sąd słusznie przytoczył stanowisko wyrażone w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 29/17, który w tezie wskazał, że badanie przesłanek zgodności z dobrymi obyczajami i rażącego naruszenia interesów konsumenta- dokonywane jest według stanu z chwili zawarcia umowy.
Nieważność umowy kredytu we franku z mocy prawa
Najbardziej jednak cieszy, że Sąd dostrzegł w umowie i w zachowaniu Banku naruszenia, które w istocie doprowadziły do uznania, że umowa jest nieważna z mocy prawa – od dnia jej podpisania ze względu na fakt, że:
Bank naruszył wobec kredytobiorcy obowiązki informacyjne –
-w czasie rozmów „okołokredytowych ” przedstawiciele Banku w zakresie wahnięć kursu franka, wpływu tych wahnięć na wysokość zobowiązań konsumenta oraz samodzielnego ustalania kursu franka informowali powódkę jedynie o tym, że kurs franka jest walutą stabilną. I nie zostały jej przedstawione wahnięcia kursu CHF z ostatnich kilku lat.
-powódka nie miała wiedzy i doświadczenia, by samodzielnie ocenić konsekwencje wprowadzenia do umowy elementu walutowego.
-Z tego punktu widzenia oświadczenie powódki o akceptacji ryzyka kursowego nie stanowiło skutecznego potwierdzenia wykonania obowiązku informacyjnego po stronie pozwanego.
Wywodząc w ten sposób – Sąd oparł się na wyroku TSUE z 20 września 2017 roku, C-186/16- Ruxandra Andrucic przeciwko Banca Romanesca, zgodnie z którym art. 4 ust. 2 dyrektywy konsumenckiej 93/13 należy interpretować w ten sposób, że wymóg wyrażenia warunku umownego prostym i zrozumiałym językiem oznacza, że w wypadku umów kredytowych powiązanych z walutą obcą instytucje finansowe MUSZĄ zapewnić kredytobiorcom informacje wystarczające do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji, a także MUSZĄ klarownie wyjaśnić kredytobiorcom, jak na wysokość raty kredytu wpłynęłaby SILNA deprecjacja kursu waluty krajowej.
-Bank dopuścił się wobec powódki nieuczciwej praktyki rynkowej poprzez zaniechanie wprowadzające w błąd w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, w rozumieniu art. 4 ust. cytowanej ustawy, gdyż nie poinformował jej w sposób rzetelny o ryzyku kursowym
Źródła: Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 29/17
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia3/III%20CZP%2029-17.pdf
Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20071711206/U/D20071206Lj.pdf
Dowiedz się jakich argumentów użyć w sporze z bankami na naszym blogu – frankowicze pomoc