Sankcja kredytu darmowego na gruncie ustawy o kredycie konsumenckim.
Okres zaciągania kredytów frankowych, już dawno minął, jednakże część społeczeństwa, która zdecydowała się zaciągnąć kredyt indeksowany do waluty obcej kursem franka szwajcarskiego do dnia dzisiejszego odczuwa negatywne skutki powziętego zobowiązania. Niewielu zdaje sobie sprawę, że w zależności od wysokości udzielonego kredytu mogą znaleźć zastosowanie różne przepisy. Na gruncie ustawy z 2001 r. o kredycie konsumenckim (nieobowiązującej już od 18 grudnia 2011 roku – jednakże mającej zastosowanie do wszystkich kredytów zaciągniętych do daty uchylenia) kredyt konsumencki to kredyt do wysokości 80 000 tys. złotych lub równowartości tej kwoty, wyrażonej
w walucie obcej.
W zastanym stanie faktycznym M.F. oraz J.F. będący stroną powodową w 2005 roku zawarli z przedstawicielem banku Getin Noble Bank umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej kursem franka szwajcarskiego w wysokości 71 305,71 zł na okres 20 lat. Jak to w większości przypadków bywało, zawarcie umowy sprowadziło się jedynie do uzupełnienia danych kredytobiorców, do obowiązującego w banku wzorca umowy.
Zgodnie z brzmieniem §1 ust. 5 umowy Całkowity Koszt Kredytu wyniósł 130 253, 72 zł, przy czym kwota ta nie uwzględniała kosztu spread-u tj. różnicy pomiędzy kursem kupna, a sprzedaży walut (dla zobrazowania posłużmy się przykładem, jeżeli Bank kupował walutę po 5 zł, a sprzedawał ją po 5,50 zł to w takim przypadku spread wynosił 0,50 gr), który był ustalany samodzielnie przez bank, zgodnie z obowiązującą w danym banku wewnętrzną polityką cenową – co był niezgodne z ówcześnie obowiązującą ustawą o kredycie konsumenckim.
W myśl bowiem art. 4 ust. 2 pkt 5 ustawy o Kredycie Konsumenckim (z 2001 r.) umowa winna była zawierać informacje o wszystkich opłatach i prowizjach, a także wszystkich innych kosztach związanych z udzieleniem kredytu.
W przypadku, nieujawnienia, przez bank jakiegokolwiek kosztu związanego
z udzieleniem kredytu, kredytobiorca miał i ma prawo na podstawie art. 15 ustawy
o kredycie konsumenckim do skorzystania z tzw. Sankcji Kredytu Darmowego.
Sankcja ta polega na spłacie przez kredytobiorcę tylko kwoty rzeczywiście udzielonej przez bank, z pominięciem wszelkich innych opłat w tym oprocentowania, które byłyby należne kredytodawcy z tytułu z udzielenia kredytu. Ważne jest również to, że wystarczy tylko jedno naruszenie o którym mowa w art. od 4 do 7 ustawy o kredycie konsumenckim, by po stronie kredytobiorcy powstało uprawnienie do skorzystania z Sankcji Kredytu Darmowego.
Naruszenia te dotyczą w szczególności:
⦁ nieokreślenia przez bank wysokości kredytu,
⦁ braku informacji o wszystkich kosztach, jakie konsument jest zobowiązany pokryć
w związku z udzielonym kredytem,
⦁ braku informacji o stopie oprocentowania oraz o całkowitym koszcie kredytu.
Ponadto w przypadku, gdy kredyt został zaciągnięty na nabycie określonego dobra, umowa powinna była zawierać:
⦁ opis rzeczy lub usługi,
⦁ cenę nabycia oraz warunki jakie muszą być spełnione by nabyta rzecz lub usługa przeszła na własność kredytobiorcy.
Niezależnie od powyższego łączna kwota wszystkich opłat związanych
z zawarciem umowy o kredyt konsumencki nie mogła przekroczyć 5% wysokości kwoty udzielonego kredytu.
Wprowadzając instytucje Sankcji Kredytu Darmowego ustawodawca miał na celu ochronę praw konsumentów, którzy w umowach zawieranych z bankiem występują jako słabsza strona stosunku zobowiązaniowego. W związku z tym mając na względzie ochronę ich interesów, podkreślić należy, że już samo złożenie oświadczenia o skorzystaniu z Sankcji Kredytu Darmowego udaremnia indeksację kapitału kredytu.
Złożenie oświadczenia jest czynnością czysto techniczną sprowadzającą się do wysłania na adres siedziby banku oświadczenia o skorzystaniu z omawianego uprawnienia. W oświadczeniu tym należy wskazać podstawę prawną z której wywodzimy swoje uprawnienie oraz rzeczywiście spłaconą wartość kredytu, a także wysokość na jaką został określony w umowie Całkowity Koszt Kredytu.
Jednak pomimo, złożenia takiego oświadczenia, niestety niemal na pewno swoich praw trzeba będzie dochodzić przed sądem.
Źródło:
⦁ Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011001081/U/D20011081Lj.pdf