Umowa kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego – Przełomowy wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach

Umowa kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego – Przełomowy wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach 

Sprawa dotyczyła umowy zawartej z ING Bankiem Śląskim.

Sąd w wyroku ustalił, że umowa jest nieważna.

Do kancelarii dotarło właśnie uzasadnienie wygranej przez nas w grudniu sprawy. Dla przypomnienia-  Kredytobiorca w pozwie dochodził ustalenia, że umowa jest nieważna oraz zasądzenia na jego rzecz kwoty 92 366,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty z tytułu nienależnego świadczenia wynikającego z nieważnie zawartej umowy o mieszkaniowy kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego, ewentualnie o zapłatę od pozwanego na rzecz powódki kwoty 33.521,02 zł (słownie: trzydzieści trzy tysiące pięćset dwadzieścia jeden złotych  02/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty z tytułu nienależnego świadczenia wynikającego z zawarcia w umowie klauzul niedozwolonych.

Sąd Okręgowy w Katowicach w dniu 20 grudnia 2019 roku, II C 1031/18 podzielił stanowisko strony powodowej co do roszczenia głównego w całości i w sentencji wyroku  ustalił  nieważność umowy kredytu potocznie zwanego „frankowym”, ponadto Sąd uznał, że prawidłowa była argumentacja kredytobiorcy wskazująca na obowiązującą w polskiej doktrynie teorię dwóch kondykcji. W skrócie mówi ona o możliwości żądania zwrotu na drodze sądowej przez kredytobiorcę  całości spełnionych przez niego świadczeń ( rat) także w sytuacji, w której nie spłacił jeszcze całości wypłaconej kwoty kredytu.

Co napisał Sąd??

  1. Umowa jest nieważna z mocy prawa od dnia jej zawarcia

„Wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego, obejmującego analizę treści spornych zapisów umowy  prowadzi do stwierdzenia nieważności  umowy w całości z powodu bezskuteczności jej głównych postanowień i niedopuszczalności ich zastąpienia innymi ze względu na konieczność utrzymania podstawowych jej elementów decydujących o jej charakterze prawnym, co ostatecznie musiało prowadzić do uwzględnienia powództwa.” 

  1. Umowa zawiera klauzule niedozwolone

„Tym samym należy stwierdzić, iż te postanowienia umowy zawierają klauzulę abuzywną, jako że pozwalają bankowi na dowolne ustalanie kursów kupna i sprzedaży waluty na potrzeby rozliczeń kredytowych.”

  1. Klauzule niedozwolone stanowią główne świadczenia umowy

Sąd podziela argumentację Sądu Apelacyjnego w Warszawie  przedstawioną w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 października 2019r. sygn. akt V ACa 567/18, iż w powołanym wyroku z 3 października 2019 r., sprawa C – 260/18, TSUE wyraził dokładnie przeciwne zapatrywanie i uznał, że takie zapisy dotyczą głównego przedmiotu umowy kredytu indeksowanego do innej waluty niż polski złoty, w tym do CHF. Analogiczne stanowisko TSUE także wyrażał wcześniej, w tym w wyroku z 14 marca 2019 r., C – 118/17, wydanego w sprawie Dunai. Sąd nie podziela stanowiska wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia    29 października 2019 r., sygn. akt IV CSK 309/18, w którym opowiedział się za dominującym dotychczas poglądem w orzecznictwie, iż  klauzula waloryzacyjna spełnia jedynie rolę wprowadzonego dodatkowego do umowy mechanizmu przeliczeniowego świadczeń pieniężnych stron.”

  1. Kredytobiorca nie miał świadomości ryzyka kursowego.

„Złożone oświadczenie (§ 7 ust.  1 lit. E umowy )[ o ryzyku kursowym] stanowi w istocie oświadczenie blankietowe, podobne do tych jakie niejednokrotnie składają pacjenci wyrażając zgodę na zabieg. To obowiązkiem przedsiębiorcy dokonującego czynności z konsumentem jest podjąć takie działania, aby  w sposób jasny, przystępny, zrozumiały i wszechstronny wyjaśnić mu wszelkie niezbędne informacje mające istotne znaczenia dla przyszłej umowy. To też rolą banku było  wyjaśnić powódce zasady, na jakich będzie ustalany kurs waluty obcej, w szczególności zaś co do poinformowania jej o tym, że kursy te będą ustalane przez pozwany bank, w jaki sposób i na jakich zasadach.”

  1. Sąd powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 roku

„Na rozstrzygnięcie Sądu nie miało znaczenia to, iż w toku realizacji umowy przez pewien okres pozwany  wyliczał  raty przy uwzględnieniu średniego kursu NBP.   Jak już wcześniej wskazano, i o czym będzie jeszcze mowa, oceny ważności umowy, w tym jej postanowień pod względem  abuzywności dokonuje się na dzień zawierania umowy, a nie na okres jej wykonywania, czemu dał wyraz Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia  20 czerwca 2018r., sygn. akt III CZP 29/17 o treści: „Oceny, czy postanowienie  umowne jest niedozwolone dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy.”

  1. Powódka posiada interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności umowy

Stwierdzenie nieważności umowy przesądza nie tylko o możliwości domagania się zwrotu już spełnionych świadczeń, ale i o braku obowiązku spełniania na rzecz banku świadczeń w przyszłości, a więc o zezwoleniu na zaprzestanie spłaty kolejnych rat kredytu. Ustalające orzeczenie sądu znosi więc wątpliwości stron i zapobiega dalszemu  sporowi o roszczenia banku wynikające z umowy.”

W sprawie tej kredytobiorcę reprezentuje  radca prawny Dorota Pilarczyk z kancelarii Lexnord.

Jeżeli w latach 2007-2008 zawarłeś umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej z Bankiem ING w Twojej umowie najprawdopodobniej znajdują się tak zwane klauzule niedozwolone. Jest niemal pewne, że Twoja umowa,  oparta jest na wzorcu podobnym  do tego  jak , która była przedmiotem rozpoznania w sprawie o sygnaturze II C 1031/18.